Kemgbe narị afọ nke iri na anọ, amaara ọnụnọ nke ndị Purépecha na mpaghara nke gụnyere ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe niile taa bụ steeti Michoacán na akụkụ nke Guanajuato, Guerrero na Querétaro.
Ndị òtù Purépecha adabaghị na mmeri ahụ ma taa bụ ndị nwere aha ha.
Don Vasco de Quiroga rụrụ ọrụ bara uru ma nwee ekele, na-eme ụlọ akwụkwọ na obodo ebe ọ kwalitere - dịka omenala Purépecha - mmepe nke ọrụ ọrụ aka na-aga n'ihu taa. Mpaghara ahụ mejupụtara ọchịchị iri na atọ ma ọ dị na mgbago mgbago ugwu nke steeti. Otu njirimara Plateau bụ mkpa nke ụmụ amaala ya, n'agbanyeghị na akụkụ ya na-eme usoro ịta ahụhụ. Otú ọ dị, asụsụ na agbụrụ, n'etiti ihe ndị ọzọ, bụ ihe ndị na-eme ka ịdị n'otu na-eme ka ọdịbendị Purépecha gbanye mkpọrọgwụ.
Isi nke bara uru ileta
N'elu ugwu Purépecha enwere ụlọ ụka iri na asatọ site na narị afọ nke 16 bụ ndị kwesịrị ịga leta. Ndị a bụ: Pichátaro, Sevina, Nahuatzen, Cherán, Aranza, Paracho, Ahuiran, Pomacuarán, San Felipe de los Herreros, Nurio, Cocucho, Charapan, Ocumicho, Corupo, Zacán, Angaguan, San Lorenzo na Capácuaro.
