N'abalị iri na abụọ nke ọnwa Ọktoba, afọ 1708, n'etiti osimiri Sacramento na Chuvíscar, Don Antonio de Deza y Ulloa, gọvanọ nke Nueva Vizcaya, zoro aka na mbinye aka nke ntọala Real de Minas de San Francisco de Cuellar, nke gafere site n'oge ruo n'oge ọ ga-aghọ Chihuahua nke dị ugbu a.
Ọ bụ ọlaọcha sitere na Santa Eulalia mines nke mepụtara Real de San Francisco, ọ ga-abụkwa ntọala ọhụrụ a nke ndị ga-emecha dịrị ndụ, mgbe emechara ọlaọcha niile, n'ụdị obodo ọgbara ọhụụ na ebube.
Ojuju nke oge mbu di uku, ka o na-erule n’afọ 1718, eze ochie ahụ kwesịrị ka onye osote Marquis de Valero lebara ya anya, onye nyere ya aha obodo ma gbanwee aha ya na San Felipe del Real de Chihuahua, aha. nke o debere ruo mgbe Mexico nwere onwe ya, mgbe ọ ghọrọ isi obodo nke steeti, na-ebi ndụ ọhụụ ma na-ewepụta aha ya ugbu a nke Chihuahua obodo.
Akara oge akara obodo anyị akara, na narị afọ atọ nke akụkọ ntolite ya, enweela ihe ncheta na ụlọ arụsị nke gosipụtara n'ụzọ dị ịrịba ama akara ngosipụta nke ọdịnihu ya.
Templelọ nsọ izizi nke ewuru bụ nke a raara nye Lady anyị nke Guadalupe. Dị nnọọ nso na ụlọ ụka gara aga, na 1715 ọzọ wuru maka Iwu nke Atọ nke San Francisco, bụ onye onye isi ala ya, na July 1811, liri ozu nke Nna nke Mba, Don Miguel Hidalgo. Templelọ nsọ a nke San Francisco bụ ihe atụ nke usoro ozi ala ọzọ nke ndị Franciscans na naanị otu nke nwere ebe ịchụàjà abụọ mara mma site na narị afọ nke 18.
Ma ọlaọcha ahụ na-asọ site na ebe ndị ahụ a na-egwupụta akụ̀, ma nyekwa ọtụtụ ihe. Site n'iwepu ezigbo site na osisi ọ bụla nke mepụtara na akwara, na 1735, iwu nke egwu egwu malitere nke ga-abụ katidral dị ugbu a: ịrụ ụka adịghị ya ọrụ kacha mma nke Baroque Mexico na ugwu nke New Spain. Ọ bụ ụlọ pụrụ iche n'ihi nguzozi na ịdị n'otu nke ihe mgbagwoju anya, nke gwụchara n'ụlọ elu ocher abụọ dị warara, nke kwụpụrụ iche na-acha anụnụ anụnụ nke elu igwe. Otu ụlọ ekpere ejikọtara na Virgin nke Rosary bụ ezigbo ọmarịcha akwụkwọ, pụrụ iche na enyemaka nke ihu ya, nke na-eme asọmpi obi ụtọ na ọnụ ụzọ ndị ọzọ nke ụlọ nsọ a na-ebu akwụkwọ akwụkwọ baroque ma rụchaa ọrụ na ndị isi mmụọ ozi.
Ihe na-adọrọ mmasị bụ Chalọ nke Santa Rita, site na narị afọ nke 18, ebe nchekwa ọzọ maka Chihuahuas. Okpukpe Santa Rita abanyela na Chihuahua nke mere na oriri nke ndị senti, na Mee 22, ghọrọ ihe ngosi kachasị mkpa n'obodo ahụ, ndị mmadụ na-ewere ya dị ka onye na-elekọta ha, na-echefu ịgafe nke ahụ A raara parish ahụ, nke bụ Lady anyị nke Regla. N'ime obere ụka a, nkwekọrita emere n'etiti adobe na okwute ahụ dị egwu, nke ejiri nkụja osisi ya kpuchie ya.
Mana ọ bụghị naanị ụka hapụrụ anyị nnọchite anya, kamakwa ụlọ obibi na ọrụ obodo. Ọganihu kwaturu ọtụtụ ụlọ ndị mara mma, mana echekwara maka ụmụ ụmụ aqueduct ochie nwere obere arches ya na 24 mita dị elu.
N'ịlaghachi na etiti ahụ, na Plaza de Armas anyị na-ahụ kiosk ígwè nke e wetara na Paris, nke e debere na 1893 yana ihe oyiyi ígwè ndị na-achọ akwa ogige; N’ebe a, ụlọ eze obodo dị ugbu a, nke ndị injinia Alfredo Giles na John White wuru na 1906, jupụtara na mma; O nwere stampụ a na-apụghị ịgbagha agbagha nke narị afọ nke French nke ndị dormers na-acha akwụkwọ ndụ na-ekpuchi elu igwe. Cablọ Cabildos ya dị ezigbo mma ma nwee windo windo ya mma kwesịrị ịnabata.
Mana obi abụọ adịghị ya ihe nketa kachasị mma anyị nwere site na narị afọ gara aga bụ Palacelọ Ọchịchị, bụ onye ntinye ya na June 1892. Thislọ a bụ ezigbo ihe atụ nke ụlọ ọrụ eclecticism nke jupụtara na Europe.
Ọ ga-abụ ihe na-egbu mgbu ịhapụ ịhapụ ọnụnọ nke Federal Palace, nke ewepụtara na 1910, ọnwa abụọ tupu ntiwapụ nke mgbanwe ahụ. Ewubere ụlọ a ebe Jesuit College dịbu wee bụrụ Mint. Federal Palace ji nkwanye ùgwù chebe cube ụlọ elu nke rụrụ ọrụ dị ka ụlọ mkpọrọ maka Hidalgo na nke a ka nwere ike ileta.
Enwere ọtụtụ ihe ncheta nke chọọ isi obodo a mma, anyị ga-egosipụta naanị ole na ole n'ihi na anyị na-ewere ha dị ka ndị kachasị nnọchi anya: nke raara onwe ya nye Hidalgo na square nke otu aha ahụ, nke kọlụm marble dị warara nke mechiri na ọla njedebe nke onye dike ahụ. Nke dị na Tres Castillos na Avenida Cuauhtémoc, nke na-echetara anyị mgba anyị gbara kemgbe afọ 200 megide Apach na Comanches. Ihe ncheta nke nne ahụ Asúnsolo hapụrụ anyị site na isi iyi na ogige mara mma, na, n'ezie, ọmarịcha ọrụ nke Ignacio Asúnsolo n'onwe ya raara onwe ya na Ngalaba nke North, nọchiri anya ihe oyiyi kachasị mma nke onye ọkpụkpụ Parralense nwetara. Anyị na-emechi nke ọma ebe ị kwesịrị ịbanye: Puerta de Chihuahua, nke onye na-ese ihe a ma ama bụ Sebastián, nke dị n'ọnụ ụzọ obodo anyị.
Ọ bụrụ na onye ọbịa ahụ chọrọ ịgagharị n'okporo ụzọ Chihuahua n'amaghị ama, ha ga-ahụ n'amaghị ama ga-eme ka ha kwụsị: Quinta Creel, Casa de los Touche na, n'ezie, Quinta Gameros.
Mana ọ bụrụ na ịchọrọ ileta ụlọ ngosi ihe mgbe ochie, Chihuahua nwere ha, ma nwee ezigbo mma: Quinta Gameros, Pancho Villa Museum, Casa de Juárez Museum na Museum of Modern Art.
Obodo ndị dị na mgbago mgbago ugwu obodo ahụ bụ nke ọgbara ọhụụ ma nwee ụzọ sara mbara, osisi. Na-eje ije n'okporo ụzọ ya ma gaa n'akụkụ Ortiz Mena iji nwee ekele maka nkwa nke ọdịnihu nke obodo a ... ma ịchọrọ ịlaghachi ọzọ iji nọgide na-anụ ụtọ ya.
