Oke omimi nke Sinforosa bu 1 830 m na echiche ya nke anakpo Cumbres de Huérachi, na ala ala ya ka Río Verde bu, uzo kachasi mkpa nke Río Fuerte.
Oke omimi nke Sinforosa bu 1 830 m na echiche ya a na-akpọ Cumbres de Huérachi, na ala ya na-agba Río Verde, otu ụtụ dị mkpa nke Río Fuerte.
Mgbe anyị nụrụ banyere ndagwurugwu ma ọ bụ ndagwurugwu dị na Sierra Tarahumara, ọwa nke ọla kọpa a ma ama na-abata n'uche ozugbo; Otú ọ dị, na mpaghara a, e nwere ndagwurugwu ndị ọzọ na Canyon Canyon abụghị nke miri emi, ma ọ bụ dị egwu. A na-akwanye ugwu ndị ahụ na canyon ndị ọzọ.
Site na echiche m, otu ihe dị ịtụnanya na ugwu a bụ obere ugwu Sinforosa mara mma, na nso obodo Guachochi, Oriaku Bernarda Holguín, onye ama ama na-enye ndị njem nleta na mpaghara ahụ akpọwo ya n'ụzọ ziri ezi. eze nwanyị nke canyons ”. Oge mbụ m hụrụ ya, site n'echiche ya na Cumbres de Sinforosa, ọ tụrụ m n'anya karịa site n'echiche dị egwu na omimi nke ọdịdị ala ya, ọ dịghị ihe yiri ya na ihe niile m hụrụ n'ugwu ruo mgbe ahụ. Akụkụ nke ihe dị egwu banyere ọdịdị ala ya bụ na ọ dị warara nke ukwuu na ịdị omimi ya, ọ bụ ya mere o ji pụọ iche n'ụwa niile. Oke omimi nke Sinforosa bu 1 830 m na echiche ya nke anakpo Cumbres de Huérachi, ma na okpuru ya ka Osimiri Verde bu uzo kachasi nma nke Osimiri Fuerte.
Emechara m nwee ohere ịbanye na Sinforosa site n'akụkụ ya dị iche iche. Otu n'ime ụzọ ndị kachasị mma iji banye na ndagwurugwu a bụ site na Cumbres de Sinforosa, site na ebe ụzọ na-amalite na-agbadata, na-akpụ ọtụtụ eriri n'etiti ọnọdụ nke itinye mgbidi kwụ ọtọ. Naanị ihe karịrị kilomita isii, nke ihe dị ka awa anọ gbadara, ị gbadatara site na osisi pine na nke nnukwu osisi oak nke ala mmiri na ọkara okirikiri nke ala ndagwurugwu ahụ. Pathzọ ahụ na-agbadata n'agbata ugwu ndị miri emi ma gafee n'akụkụ usoro a na-amaghị ama nke mmiri mmiri Rosalinda, nke mmiri mmiri kachasị elu bụ 80 m na otu n'ime iyi mmiri kachasị mma na mpaghara ahụ.
Ihe kacha ju m anya bụ oge izizi m rutere n'ụzọ a bụ ịchọta, n'okpuru ebe mkpuchi nkume, obere adobe na ụlọ okwute nke ezinụlọ Tarahumara bụ ndị, na mgbakwunye na ibi n'ebe dịpụrụ adịpụ, nwere echiche mara mma banyere ndagwurugwu ahụ . Nnukwu nkewa nke ọtụtụ Tarahumara ka bi dị egwu.
N'oge ọzọ m gbadara site na Baqueachi, nke dịdebere Cumbres de Huérachi; site ebe a achoputara uzo ozo nke otutu ahihia juputara ebe pine na mix pitayas na osisi fig nke ohia, ahihia na ahihia. Ọ bụ oke ohia oke ọhịa n'ihi na enweghị ike ịchebe ya na-echekwa ụfọdụ pines ma kpuchie elu 40 m, ihe dị obere na ugwu. N’etiti ahịhịa a niile, ọ nwere iyi mara ezigbo mma nke nwere ọdọ mmiri ndị mara mma, rapids na obere mmiri mmiri, ndị na-adọrọ mmasị bụ, na-enweghị mgbagha, Piedra Agujerada, ebe ọwa mmiri iyi ahụ na-agabiga n’otu oghere dị na nnukwu okwute wee laghachi ozugbo n’okpuru n'ụdị nsụda mmiri mara mma nke ihe dịka 5 m nke ọdịda, n'ime obere oghere nke ahịhịa gbara gburugburu.
Routezọ ọzọ na-adọrọ mmasị bụ ịmalite na Cumbres de Huérachi, ebe ọ na-eweta ụfọdụ echiche dị egwu banyere Sinforosa. Ọ bụkwa ụzọ ahụ nwere oke enweghị oke ugwu dum na nso dị obere: na 9 kilomita ị gbadara 1 830 m, akụkụ kachasị omimi nke ndagwurugwu a. N’uzọ a, ị ga-eje ije ruo awa isii ma ọ bụ asaa ruo mgbe ị rutere n’obodo Huérachi, n’akụkụ Osimiri Verde, ebe e nwere ubi mkpụrụ osisi mango, pọpọ na unere.
E nwere ụzọ dị iche iche ebe ị ga-esi gbadaa na mmiri, ma na akụkụ Guarochi na n'akụkụ "La otra sierra" (dị ka ndị Guachochi na-akpọ ya na ndagwurugwu nke ndagwurugwu); ha niile mara mma ma dị egwu.
N'ala ala BARRANCA
Obi abụọ adịghị ya, ihe kacha adọrọ mmasị bụ ịga ije na ndagwurugwu ahụ na ala, na-agbaso ụzọ nke Osimiri Verde. Ọ bụ mmadụ ole na ole mere njem a, ma enweghị obi abụọ ọ bụ otu n'ime ụzọ ndị mara mma.
Kemgbe narị afọ nke 18, mgbe ndị ozi ala ọzọ batara na mpaghara a, a maara aha ndagwurugwu a site na aha Sinforosa. Ihe ndekọ ederede kacha ochie m hụrụ banyere njem nke osimiri a dị n'akwụkwọ El México Desconocido nke onye njem Norway Carl Lumholtz, bụ onye nyochara ya afọ 100 gara aga, ikekwe gbadata na Cumbres de Sinforosa ịga Santa Ana ma ọ bụ San Miguel. Lumholtz kwuru ya dịka San Carlos, o were ya izu atọ iji gaa mpaghara a.
Mgbe Lumholtz chọtara m naanị ndekọ nke mbelata ole na ole na-adịbeghị anya. Na 1985 Carlos Rangel si “na ugwu nke ọzọ” gbadata na Baborigame wee pụọ site na Cumbres de Huérachi; Carlos mere naanị gafere ndagwurugwu ahụ. N’afọ 1986 onye Amerịka Richar Fisher na mmadụ abụọ ọzọ gbalịrị iji rafeta gafee akụkụ ahụ kpọdara akpọda nke Sinforosa ma ha emeghị; N'ụzọ dị mwute, na akụkọ ya, Fisher egosighi ebe ọ malitere njem ya ma ọ bụ ebe ọ malitere.
Mgbe e mesịrị, na 1995, ndị òtù Speleology Group si Cuauhtémoc City, Chihuahua, jere ije ụbọchị atọ na ala ndagwurugwu ahụ, na-agbadata site na Cumbres de Sinforosa wee pụọ na San Rafael. Na mgbakwunye na ndị a, amụtala m ma ọ dịkarịa ala ụzọ abụọ ọzọ ndị mba ọzọ na-agafe n'osimiri ahụ, ma ọ dịghị ndekọ ọ bụla banyere njem ha.
N’ime izu nke May 5 ruo 11, 1996, mụ na Carlos Rangel, tinyere mmadụ abụọ n’ime nduzi kasị mma n’ógbè ahụ, bụ́ Luis Holguín na Rayo Bustillos, mere njem 70 kilomita n’ime akụkụ kasị elu nke Sinforosa, na-agbadata site na Cumbres site na Barbechitos ma pụọ site na Cumbres de Huérachi.
Daybọchị mbụ anyị rutere Osimiri Verde na-agbada n'okporo ụzọ na-agba agba nke Barbechitos, nke dị oke arọ. Anyị na-ahụ otu nnukwu mbara ala nke ndị Tarahumara bi mgbe ụfọdụ. Anyị na-asa ahụ n'osimiri ahụ ma na-ahụ ụfọdụ dams dị mfe, nke a na-akpọ tapestes, na Tarahumara na-ewu azụ, n'ihi na azụ azụ, mojarra na matalote juru ebe ahụ. Anyị hụkwara ụdị ahịhịa amị ọzọ ha ji akụ azụ. Ihe juru m anya bụ na Lumholtz na-akọwa otu ụzọ azụ a dị ka Tarahumara; mgbe ahụ ọ dịrị m ka anyị na-abanye ụwa nke agbanwebeghị nke ukwuu n’ime otu narị afọ gara aga.
Daysbọchị ndị sochirinụ anyị jere n'etiti mgbidi kaniyon ahụ, soro usoro osimiri ahụ, n'etiti eluigwe na ala nke oke nha. Anyị ji mmiri gafere osimiri ahụ ruo n'obi anyị ma na-awụlikwa elu n'etiti nkume dị ọtụtụ. Ije ije siri ike nke ukwuu tinyere ike siri ike nke a na-eche n'oge ahụ (ndekọ kachasị bụ 43ºC na ndò). Otú ọ dị, anyị nwere otu n'ime ụzọ ndị kachasị mma na mmiri niile na oke osimiri na ikekwe na Mexico, nke nnukwu mgbidi nkume gbara gburugburu na nkezi nke ihe karịrị otu kilomita n'ịdị elu, yana ọdọ mmiri mara mma na ebe mmiri na ndagwurugwu ahụ nyere anyị.
Ebe kacha mara mma
Otu n’ime ha bụ ebe Osimiri Guachochi sonyeere Osimiri Verde. N’ebe dị nso ka mkpọmkpọ ebe nke ụlọ ochie nke Sinforosa, nke nyere ndagwurugwu a aha ya, na akwa àkwà mmiri na-akwụsị akwụsị ka ndị mmadụ nwee ike ịgafe n’akụkụ nke ọzọ mgbe osimiri ahụ biliri.
Mgbe e mesịrị, n'otu ebe a na-akpọ Epachuchi, anyị hụrụ otu ezinụlọ nke Tarahumara bụ ndị si "n'ugwu ndị ọzọ" gbadata iji chịkọta pitayas. Otu gwara anyị na anyị ga-aga Huérachi ụbọchị abụọ; Otú ọ dị, dịka m hụworo na chabochis (dị ka Tarahumara na-agwa anyị nke anyị na-anọghị) nọrọ ugboro atọ ma ọ bụrụ na ha na-aga ebe ọ bụla n'ugwu, m gbakọtara na anyị ga-eme Huérachi ma ọ dịkarịa ala ụbọchị isii, ya mere ọ bụ . Tarahumara ndị a adịworị na ala nke ndagwurugwu ahụ ruo ọtụtụ izu na naanị ibu ha bụ akpa nke pinol, a na-enweta ihe ọ bụla ọzọ ha chọrọ site na okike: nri, ime ụlọ, mmiri, wdg. Enwere m ihe dị egwu na akpa anyị na-erughị kilogram iri abụọ na abụọ.
Ndị Tarahumara kwenyere na okike na-enye ha ntakịrị n'ihi na Chineke nwere obere, ebe Ekwensu zuru ndị ọzọ. Ma Chineke na-ekerịta ha; Ọ bụ ya mere, mgbe Tarahumara kpọrọ anyị na pinole ya, tupu ị takingụ ihe ọ drinkụ drinkụ mbụ ọ kesara Chineke, tụba obere pinole na nke ọ bụla n'ime kadinal, n'ihi na agụụ na-agụkwa Tata Dios na anyị ga-ekerịrị ihe ọ na-enye anyị .
N’otu ebe anyị ji aha Nnukwu akuku eme baptism, Osimiri Verde tụgharịrị ogo iri itoolu ma mepụta mbara ala. N’ebe ahụ, iyi abụọ dị n’akụkụ na-asọ site na ndagwurugwu ndị na-adọrọ mmasị; odi kwa opupu mmiri mara nma nke anyi mere ka onwe anyi zuru ike. Na nso saịtị a anyị hụrụ ọgba ebe ụfọdụ Tarahumara bi; O nwere nnukwu metate ya, ma na mpụga enwere "coscomate" - ụlọ ochie nke ha na-eji okwute na apịtị mee - na foduru nke ebe ha na-eme tatemado mezcal, nke ha na-akwadebe site na isi nri obi nke ụfọdụ ụdị agave na nke bụ ezigbo nri bara ọgaranya. N’iru Nnukwu Nkuku anyị gafere mpaghara nnukwu okwute okwute ma anyị chọtara ụzọ n’agbata oghere ndị ahụ, ha bụ obere amaokwu ndị dị n’okpuru ala nke mere ka ọ dịrị anyị mfe ije ije, ebe ọ bụ na n’ụfọdụ ha dị ihe dịka 100 m na mmiri osimiri n’onwe ya gbafere n’etiti ha.
N’ụzọ, e nwere ezinụlọ Tarahumara ndị kụrụ chili n’akụkụ osimiri ahụ ma gbute azụ. Ha na - egbu azu site na were agiri ha na - akpo amole na - egbu azu, mgbọrọgwụ osisi na - eweputa ihe na mmiri nke na - egbu nsi na - egbu azu ma si otu a jide ha. Na ụfọdụ ụdọ ha kpọgidere ọtụtụ azụ na-ama na-emeghe na enweghị guts iji kpoo ha.
Nzọkọta nke iyi San Rafael na osimiri Verde mara ezigbo mma; E nwere otu nnukwu osisi nkwụ n'ebe ahụ, nke kasị ukwuu m hụworo na Chihuahua, iyi ahụ mekwara nsụda mmiri mmiri dị mita 3 tupu ya abanye n'Osimiri Verde. Alders, poplars, weavers, guamúchiles na ahịhịa amị jupụtara; gbara ya gburugburu gbara gburu-gburu kilomita kilomita-elu mgbidi kaniyon ahụ.
A ebe osimiri kpụrụ a nnukwu meander na-eme ka a 180º uzo, anyị na-akpọ ya La Herradura. N'ebe a, ndagwurugwu abụọ dịpụrụ adịpụ na-ezute n'ihi mgbidi ha mechiri emechi na nke kwụ ọtọ, yana yana anyanwụ dara ọkụ, a na-atụgharị ọhụụ ndị d ịkarị mma n'anya m. Na La Herradura anyị mara ụlọikwuu n'akụkụ ọdọ mmiri mara mma ma n'abalị abata m ga-ahụ otu ụsụ na-efegharị mmiri na-ejide anwụnta na ụmụ ahụhụ ndị ọzọ. Ọnọdụ nke e mikpuru anyị na-eju m anya, ụwa nke mgbidi kwụ ọtọ gbara anyị gburugburu n'etiti nnukwu okwute ndị mepụtara ihe na narị afọ iri.
Naanị ihe dị mkpa ugbu a na-agbadata na mpaghara a "ugwu ndị ọzọ" bụ osimiri Loera, nke sitere na Nabogame, obodo dị nso na Guadalupe na Calvo. Njikọ nke nke a na Green bụ ihe ịtụnanya, ebe ọ bụ na nnukwu ndagwurugwu abụọ gbakọtara ma mepụta ọdọ mmiri buru ibu nke mmiri ga-agabiga. Ebe ahụ mara mma ma buru ụzọ tupu anyị erute na obodo Huérachi. Gafe Loera, anyị mara ụlọikwuu n'ụkwụ nnukwu nkume dị elu nke Tarahuito, ebe nkume nke gbagoro narị narị mita ole na ole n'etiti ndagwurugwu ahụ. N’ebe ahụ ka ọ dị, na-eche ndị ịrị ugwu.
N'ikpeazụ anyị rutere Huérachi, naanị otu obodo dị na ndagwurugwu Sinforosa, ebe ọ bụ na ugbu a ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na ọ bụ naanị mmadụ anọ bi ebe ahụ, atọ n'ime ha bụ ndị ọrụ nke Federal Electricity Commission, ndị na-arụ ọrụ kwa ụbọchị ha na-ele ihe anya n'ime osimiri ma na-aga n'ọdụ ụgbọ elu nke ihu igwe. Ndị biri ebe a kpebiri ịkwaga Cumbres de Huérachi, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ kilomita abụọ site na ndagwurugwu ahụ, n'ihi oke ihu igwe na iche. Ugbu a, obere ụlọ ha gbara ahịhịa mara mma gbara gburugburu ebe pọpọ, unere, oroma, lemọn, mango na ube bekee juru.
Anyị na-ahapụ ndagwurugwu ahụ n'ụzọ na-aga Cumbres de Huérachi, nke bụ mkpọda kachasị elu na oke ugwu ahụ dum, ọ bụrụ na ị rịgoro n'akụkụ miri emi nke ndagwurugwu ahụ, Sinforosa, nke nwere ndapụ nke ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 2 kilomita, mgbago Ọ dị arọ, anyị mere ya ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 7 awa gụnyere nkwụsịtụ; Otú ọ dị, ọdịdị ala ndị a hụrụ na-akwụ ụgwọ ike ọgwụgwụ ọ bụla.
Mgbe m gụghachiri akwụkwọ El México Desconocido nke Lumholtz dere, kpọm kwem ebe ọ kọwara njem Sinforosa afọ 100 gara aga, ọ tụrụ m n'anya na ihe niile ka dị otu, ndagwurugwu ahụ agbanwebeghị n'afọ ndị ahụ niile: a ka nwere ndị Tarahumara nwere otu ụdị omenala ha. ma na-ebi otu, na ụwa echefuru echefu. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe niile Lumholtz kọwara m hụrụ. Ọ nwere ike ịlaghachi na ndagwurugwu ụbọchị a ma ọ gaghị amata oge ole gafere.
