Ghichaa onwe gị n'obodo Mayan oge ochie Ek Balam, ebe nrụọrụ ihe ochie na njirimara njirimara pụrụ iche maka ọgaranya na mysticism.
N'ebe dị nso na ebe ndị njem nleta nke Cancun na Playa del Carmen, na etiti ọwụwa anyanwụ nke Yucatan na 190 km site na isi obodo Mérida, bụ obodo Mayan oge ochie nke Ek Balam, ebe a na-amụ ihe mgbe ochie nwere njirimara ụlọ pụrụ iche n'ihi akụ na ụba ya na mysticism. A sụgharịrị ya na Mayan, aha ya pụtara jaguar gbara ọchịchịrị ma ọ bụ oji, ọ bụ ezie na ndị ọbịa ahụ kpọrọ ya kpakpando jaguar.
Ọ bụ na 1994 mgbe ọrụ ihe mgbe ochie Ek Balam malitere n'okpuru nkwado nke National Institute of Anthropology and History (INAH), nke dị ugbu a na ọkwa nke anọ ya. Ruo afọ ahụ, naanị otu ụlọ nyocha nke ogige a gbara ogige bụ obere obere ụlọ nsọ, ma rụọ obere ọrụ nchekwa na ụlọ abụọ ọzọ.
Buildingslọ ndị bụ isi dị na mbara abụọ a na-akpọ North na South, ma na mgbidi mgbidi nke 1.25 km2, nke ụlọ ndị ọzọ dịkwa. Roadszọ ise ndị-pre-Hispanic a na-akpọ sak be’oob bidoro na mgbidi ime na mpụta; odi nke ozo ana akpo mgbidi nke ato, ihe ndia nile bu ihe akaebe banyere nchebe siri ike nke enyere n’etiti obodo, ebe ndi amara na ndi n’achi.
N'ime oge izizi nke ọrụ lNAH, ụlọ abụọ dị na ndịda plaza nwere onwe ha ma jikọtara ọnụ: nhazi 10, n'akụkụ ọwụwa anyanwụ, nke nwere nnukwu isi nke obere ụlọ nsọ dị na ya na nyiwe abụọ anaghị enwe oke akụkụ site n'elu, nke bụ ya mere a na-ewere ya na nnukwu oghere oghere nwere ike ịrara maka emume.
Oflọ ndị ọzọ kachasị buru ibu na otu a - 17, nke dị n'akụkụ ọdịda anyanwụ nke South Plaza - ka a maara dịka Las Gemelas maka ihe mejupụtara ya, ebe ọ bụ na ọ mejupụtara ụlọ abụọ toro ogologo n'otu okpuru ulo. O nwekwara ụlọ nche na gburugburu pyramidal, nke ndị nche dị ka mmụọ ozi na-atụ n'ọnụ ụzọ
Onwere onu nke onu nke nwere ihe ra ka mita ato, nke n’enyere anyi aka ichoputa ikike ime mmuo di ike, n’adighi ka ebe ndi mgbe ochie ndi ozo.
Ka ọ dị ugbu a, nnweta n'okporo ụzọ awara awara dị egwu, yabụ gọọmentị steeti na-achọ ịkwụsịcha ihe dị ka kilomita itoolu nke na-eduga kpọmkwem na njem njem njem dị mma dị otú ahụ, nke mpaghara ya dị na obodo Temozón, na mgbakwunye na irite uru nke Valladolid na Tizimín, ha niile dị na Yucatán, na-emetụta ndị bi na ihe karịrị puku iri na abụọ.
Isi Iyi: Amaghi Mexico Nke 324 / February 2004
