"N’oké osimiri, ndụ ka ụtọ”, otu abụ ochie na-ekwu. Steeti nke Nayarit nwere oke ụsọ mmiri nwere oke osimiri ndị jikọtara ute, ahịhịa na ọdọ mmiri ndị dị n'ụsọ osimiri, usoro ihe ndị dị mma iji nwee mmasị na ya ihe ndozi okike nke steeti.
Site na ugwu ruo na ndịda, na Nayarit onye njem ahụ ga-enwe ụsọ mmiri nrọ, nke mmiri dị jụụ nke Oke Osimiri Pasifik na-asa ahụ, jupụtara na ntụrụndụ, gụnyere sọọfụ.
Coastsọ mmiri Nayarit bụ ụsọ mmiri na-atọ ụtọ, anyanwụ, ájá na oké osimiri, na-atụgharị na mberede n'akụkụ na akụkụ ndị mara mma pụrụ iche; gbara ahịhịa ndụ dị ala dị ala na ọtụtụ ala mangrove. Na nke ikpeazụ a, e nwere ọtụtụ nnụnnụ mmiri na anụmanụ na-ebi nwa oge ma ọ bụ na-adịgide adịgide, nke ị nwere ike ịtụle mgbe ị na-eji ụgbọ mmiri na-aga ezumike.
Oké osimiri ọ bụla na-achọpụta ma na-ebi ndụ siri ike na dịka mkpa ha maka njem, obi ụtọ ma ọ bụ ntụrụndụ. Befọdụ ụsọ osimiri mara mma nke na ha ga-ahapụ mmetụta dị mma, ọ bụ ezie na ị ga-arụ ọrụ gị dịka onye njem na-atọ ha ụtọ.
N'ime ndị mara mma bụ ndị gbara ọdụ ụgbọ mmiri ochie nke San BIas, dị ka Aticama, El Rincón, Las Islitas, La Manzanilla na Miramar, ha niile bụ ndị mara mma na Bay nke Matanchén mara mma, nke nwere ọdịdị na gburugburu ya. maa mma, ezigbo maka ntụrụndụ, egwuregwu azu na Farisii.
Ndịda ndịda ọzọ bụ Bahía de Banderas, nwere oke osimiri mara mma dịka Cruz de Huanacaxtle, Destiladeras, El Anclote na Bucerías, ha niile mara mma ma na-adọrọ mmasị.
N'ime ụlọ ọrụ ahụ, e nwekwara oke osimiri dị oke mkpa dị ka Platanitos na Chila, nke ahịhịa na-atọ ụtọ gbara gburugburu, nke bụ ebe mbata maka nduru ọcha na hawksbill.
Na ihe ndị ọzọ maka njem na ịnụ ụtọ nke okike karịa maka izu ike n'ụsọ osimiri, a na-atụ aro njegharị mmiri site na Bocas de Camichín, yana ọwa mmiri ya na mangroves; nke Sesteo, ji anwansi anwansi ya; nke Chacala na Chacalilla; site na Los Cocos, nke bụ ebe zuru oke maka ịkụ azụ na sọọfụ; site n'aka Los Corchos, nke mara ezigbo mma; site na Novillero, ya na oke ala ya; nke Rincón de Guayabitos, magburu onwe ya maka ịkụ azụ na mmiri; site na Peñita de Jaltemba nakwa n'ụsọ osimiri Nuevo Vallarta, nke yiri ka ọ fọrọ nke nta ka o nwee ihe nile.
Ọ bụrụ na ị hụrụ n'anya njem na ezumike na ịdị jụụ, ị ga-achọpụta n'ụsọ osimiri na ebe ndị ọzọ na njem gị dị ụtọ site na ala Nayarit.
Na njedebe nke njem gị, ị ga-anabata na ọ bara uru, n'ihi na ị chọpụtara na ọdịdị ala dị na mbara igwe ndị a doro anya, nwekwuo nghọta ma mara mma, n'ihi osimiri ọ bụla ị gara, ị hapụrụ na ncheta na-atọ ụtọ ma nwee agụụ ịlaghachi.
