Visga ileta Sierra na steeti Hidalgo dị ugbu a dị ka nwayọ nwayọ na nwayọ banye n'oge gara aga; mpaghara a dara ogbenye, emeghị ka ọ dabere n'ụkpụrụ ụfọdụ, ọ na-adị ka ọ dị anya, ya na ndị enyi, ndị dị mfe, na-akpa ike n'omume ha, nke na-eduga anyị ịjụ ihe kpatara etu ha si dịrị. Ibi ndu, na thezọ kachasị mma iji ghọta nke ugbu a bụ ịmata mmepe ya site n’oge gara aga.
Mpaghara nke bi anyị kwekọrọ na Sierra Madre Oriental, ọdịdị ala ya na-agwakọta ndagwurugwu na ọnụ ọnụ na usoro ọmụmụ dị iche iche, nke a bụ "ebe obibi" nke ụlọ nnwere onwe, nke Metztitlán. Akwụkwọ akụkọ dị iche iche kwuru banyere agbụrụ abụọ na mpaghara ahụ: Otomis na Sierra na Vega de Metztitlán na, na mgbago ugwu, ndị Nahuas, na mpaghara Huasteca.
Ọbịbịa nke Chichimecas na narị afọ nke 12 AD. ruo n'ókè etiti nke ókèala Mexico, ọ kpatara mwepụ nke ìgwè dị iche iche, gụnyere Otomis, na steeti Hidalgo ugbu a. Ná ngwụsị nke narị afọ nke 15, Mexico gafere ikike ha gaa n'ọtụtụ ebe na-asọpụrụ ụtụ dị egwu, na-enweghị ike wedata ịbụisi nke Metztitlán.
Ndị Mexico jiri okwu Otomí mee mkparị iji gosipụta otu ndị a na-akparị mkparị. Losotomí bụ ezigbo ndị agha, ha biri na-agbasasị n'ugwu ma ọ bụ na ndagwurugwu na-ebi ndụ enweghị isi, raara onwe ya nye obere ọrụ ugbo na ịchụ nta na ịkụ azụ. Mmekọrịta Metztitlán nke narị afọ nke 16 na-egosi enweghị ọpụpụ n'ókèala, nke mere ka anyị chee na ọ nwere ike ịbụ otu n'ime ihe kpatara agha na-aga n'ihu ha chere ihu. A maghị ihe banyere omume okpukpe ha, agbanyeghị, a kpọtụrụ ofufe nke ọnwa na chi a na-akpọ Mola onye nwere ụlọ nsọ ya na Molango, o doro anya na ọ bịara nke ọma.
Ọnọdụ gara aga bụ ihe ndị Spanish chọtara. Ka ewerechara Mexico Tenochtitlán, onye meriri mmeri bụ Andrés Barrios bụ onye na-achị na ime udo nke ụmụ amaala ndị e guzobere na Metztitlán n'ihe dị ka 153 0. Ozugbo ahụ, ndị Aborigine na ala nyefere ndị meriri na ngwugwu, akụkụ ọzọ nke mpaghara a napụrụ apụ nyefekwara ikike nke okpukpu Spanish. N'ihi ya, Metztitlán nọgidere dị ka Republic of Spaniards na Molango dị ka Republic of India. Na-ebubataghị ịdị mkpa nke mmeri ndị agha ahụ, a ghaghị imesi ya ike na ọ bụ mmeri ime mmụọ ka mịrị mkpụrụ kacha ukwuu.
Oftù ndị Augustinians nwere ọrụ maka izisa ozi ọma nke Sierra Alta (dị ka ndị Spen kpọrọ ya). Ha rutere na New Spain na Mee 22, 1533 “… ụbọchị nrịgoro n’elu Kraịst, n’ihi nke a ha lere onwe ha anya dị ka ndị nwere isi ọma, ebe ọ bụ na n’ụbọchị dị otu a Kraịst gwara ndịozi ya: Gaanụ zie Oziọma ahụ n’ime ime obodo na ebe dịpụrụ adịpụ. agha; Kwe ka ọtụtụ ndị mba ọzọ nụ ya… ”Ihe ndapụta a mere ka obi sie ha ike na nkwenye ha na elele abamuru nke ọrụ ozi ala ọzọ ha maka ịchịkọta ọchịchị ndị Spen.
E guzobelarị Franciscans na Dominicans ma na-arụsi ọrụ ike na mpaghara ndị mmadụ bijupụtara, yabụ a manyere ndị Augustinians ịtinye ebumnuche ha n'ebe ugwu, n'ebe ndị ejighị ike merie. Ebe obibi ndị nọn ahụ nke mbụ ha hiwere bụ Ocuituco (mbubreyo 1533), ebe, na nzukọ na Isi, e nyere iwu ka a gbanwee Sierra Alta n'August 10, 1536.
E nyefere ndị ọrụ okpukpe abụọ ahụ bịarutere na 1536, Fray Juan de Sevilla na Fray Antonio de Roa, ndị ọrụ dị otu a, ndị ezigbo enyi, ndị nwere mmasị, na nnukwu ịnụ ọkụ n'obi n'okpukpe, na ọ dịghị onye dị mma karịa onye na-ede akụkọ iwu ahụ, Juan de Grijalva iji gosipụta nnọgidesi ike ha. : n'ihi na "post enweghị ike ịnweta, ma ọ bụ n'ihi omimi, ma ọ bụ n'ihi ọnụ ọnụ ugwu, n'ihi na ugwu ndị ahụ na-emetụ oke: ndị India na-adịghị mma na ndị na-adịghị aga agha: ọtụtụ ndị mmụọ ọjọọ ..." N'ebe a, Fada F. Juan de Sevilla na gọziri F. Antonio de Roa, na-agbagharị n'ugwu ndị a dị ka a ga-asị na ha bụ mmụọ. Mgbe ụfọdụ, ha gbagoro n’elu ugwu dịka a ga-asị na ụgbọala Elijahlaịja na-eburu ha: “oge ọzọ kwa, ha gbadara n’ ọgba ebe ha nwere nnukwu nsogbu, ịgbadata ha kere ụdọ n’okpuru ogwe aka ha, na-ebulite ụfọdụ ndị India weta udo, iji debe ha ọ kachasị njọ ma dịkarịsịrị ụzọ, na-achọ ndị India dara ogbenye bụ ndị biri n'ọchịchịrị n'ọnọdụ ọ bụla ... N'ime nke a, ha nọrọ otu afọ zuru oke na-amịghị mkpụrụ ọ bụla, ma ọ bụ nwee onye ọ bụla ikwusa banyere ihe ndị nsogbu ahụ Santo Roa onye kpebiri ịhapụ ha wee laghachi Spain ... "
Chọta ozi pụtara ịmalite ọrụ izisa ozi ọma na ịkatọ ọrụ. Ihe nlere anya bu nke bu asusu asusu mbu, tinye uche ha na mbelata, hazie oru ha dika uzo Europe na ihe ha choro, wee kunye ha dika emume ndi Kristian, nkwenye na emume, nihi na ha nabatara nsonaazụ nke mmeri, ozi na mmachibido iwu nke okpukpe ochie ha. Ọ bụ ọrụ dịịrị ndị okpukperechi ịchọ ụmụ amaala a gbasasịrị na mpaghara ahụ, katọọ ha, kwuo uka, nye sakramenti, nye agụmakwụkwọ elementrị na ụfọdụ ọrụ aka yana ihe ubi ọhụrụ, na n'ezie bido ọrụ ụlọ na obodo mepere emepe dị mkpa. N'ihi ya, okpukpe abụọ a, nke mmadụ anọ ọzọ kwadoro, malitere ọrụ ha na-enweghị njedebe. Ọrụ a ruru na Huasteca na Xilitla, bụ nke dịdebere Sierra Gorda, bụ mpaghara dị oke egwu, ọ bụ ya mere na ọ bụghị ozi ọma ruo narị afọ nke iri na asaa.
