N’afọ 1997, afọ 300 nke mmalite nke ozi Francis site na Fada Franciscan Alonso Briones nke San Cristóbal de Nombre de Dios, n’akụkụ Osimiri Sacramento, na ndagwurugwu ebe isi obodo Chihuahua dị ugbu a. Ozi a bụ ụzọ obodo ahụ na Nombre de Dios taa bụ otu n'ime ógbè ya.
Ọ bụ ezie na e guzobere ya na 1697, ọ dịkarịa ala afọ 20. Tupu ebe obibi mbụ a na Europe, e nwere site na mgbe ochie otu obodo ndị Concho Indian ndị kpọrọ saịtị ahụ Nabacoloaba, nke ihe ọ pụtara furu efu. Ndị a bụ ihe ziri ezi maka ntọala mbụ Spanish na ndagwurugwu Chihuahua.
Na mbido narị afọ nke 18, naanị ndị bi na mpaghara Chihuahua dị ugbu a na gburugburu ya bụ ndị na-azụ anụ ole na ole na ndị ozi ala ọzọ nke Spanish, na mgbakwunye na ụmụ amaala bi na-agbakọ na obodo dị iche iche gbasasịa na ozi nke Nombre de Dios. .
Na 1702, onye na-achi obodo, na-acho ufodu anumanu na mpaghara di ihe dika 40 kilomita site na ebe ahu, huru ndi ogbunigwe n'ihu ọdụ Terrazas ugbu a, n'otu ebe akpọrọ El Cobre wee gaa kpesara onye isi obodo nke Nombre mkpesa nke Chukwu, n’oge ahu Blas Cano de los Ríos. Ebe ndị ọzọ na-egosi na ọ bụ Spanish Bartolomé Gómez, onye agbata obi Cusihuiriachi chọtara ha.
MURU NWA
Nchọpụta a kpaliri ọtụtụ ndị agbata obi inyocha gburugburu; N'ihi ya, na 1704, Juan de Dios Martín Barba na nwa ya nwoke bụ́ Cristóbal Luján chọtara ebe a na-egwupụta ọlaọcha nke mbụ n'ebe bụ́ Santa Eulalia ugbu a.
Juan de Dios Barba bụ onye India si New Mexico gbanwere. N'oge ahụ ọ biri ma rụọ ọrụ na ozi nke Nombre de Dios na ụfọdụ Tarahumara gosiri ya ọpụpụ ọla ọcha na ugwu ndị dị nso. Ozugbo nchọpụta ahụ, nna na nwa nwoke katọrọ akwara ahụ, wee gụọ ya San Francisco de Paula. Na Jenụwarị 1705, Cristóbal Luján chọtara ogbunigwe ọzọ na mpaghara ahụ, nke ọ kpọrọ aha Nuestra Señora del Rosario. Ma Luján na Barba rụrụ ọrụ abụọ ruo na nke mbụ, na-achọ mmiri, chọpụtara akwara nke kpalitere ọgbụgba ọla edo dị na mpaghara ahụ.
N’afọ 1707, n’akụkụ a na-akpọ La Barranca, Luján na Barba mepere nke Nuestra Señora de la Soledad, nke a na-akpọ La Discovery, n’ime ọnwa ole na ole ọtụtụ ndị na-egwupụta akụ kwagara mpaghara ahụ; Ejiri akwụkwọ m na-ekwu dị ka o kwere mee na ọgaranya La Barranca.
Mgbe Discovery, nchoputa nke a na-akpọ Our Lady of sorrows nke General José de Zubiate mara. Ọ chọtara ya n'otu ebe dị 5 kilomita site na Santa Eulalia dị ugbu a, nke ụmụ amaala ahụ kpọrọ Xicuahua na ndị Spen merụrụ "Chihuahua" ma ọ bụ "Chiguagua". Ọ bụ okwu Nahuatl mbido nke pụtara "ebe kpọrọ nkụ na aja aja". Ebe ọ bụ na esiteghị na nkenke, ụfọdụ ndị ọkà mmụta kwenyere na okwu a dịgidere ebe ndị agbụrụ Nahua mere njem ha na ndịda. N'ebe ahụ, obere obodo mepụtara n'oge na-adịghị anya mgbe nke ahụ gasịrị, a maara dị ka "Chihuahua el Viejo", nke dị ugbu a bụ naanị mkpọmkpọ ebe nke ụlọ ole na ole.
Ebe ọ bụ na mmiri dị mkpa iji nweta uru ịnweta adịghị nso n'akụkụ ebe a na-egwupụta akụ, ebe obibi mmadụ abụọ toro: otu na La Barranca, na ebe a na-egwupụta akụ, na onye ọzọ na Junta de los Ríos, na nso ozi nke Nombre de Chineke. Na nke ikpeazụ, arụnyere ugbo bara uru, ebe ha chọrọ mmiri dị ukwuu.
N'otu oge ahụ, e guzobere ụmụ amaala obodo San Francisco de Chihuahua, n'akụkụ aka nri nke Osimiri Chuvíscar na ihe dịka 6 ma ọ bụ 7 km ndịda Nombre de Dios. N'ihi nke a, ọkọ akụkọ ihe mere eme Víctor Mendoza na-atụ aro na okwu "chiguagua" ma ọ bụ "chihuahua" sitere na Concho.
N’ihi ọnụ ọgụgụ na-arị elu nke ndị bi na ya, na 1708, gọvanọ Nueva Vizcaya, Don José Fernández de Córdoba, mepụtara ọfịs onyeisi obodo nke Real de Minas de Santa Eulalia de Chihuahua, gbanwere obere oge ka Santa Eulalia de Mérida. Nke a bụ otú e si mụọ nwa nwoke kachasị mkpa nke ozi Nombre de Dios. Onye isi mbụ nke ndị isi obodo a bụ General Juan Fernández de Retana. Ọ bụ ihe ịtụ anya na site na mbido ndị Spen jikeere okwu Chihuahua mee Santa Eulalia baptism; ikekwe ọ bụ n'ihi na ihe ndị ahụ Zubiate chọtara na Xicauhua bụ ndị kachasị ekwe nkwa, opekata mpe na mbụ. Nke bụ eziokwu bụ na kemgbe ahụ ndị agbata obi nwere mmasị n'okwu Chihuahua ọ gaghị akwụsịkwa ịpụta n'akụkọ ihe mere eme nke mpaghara ndị a.
A M BRAND NWA MBIR
Nsogbu izizi nke Don Juan Fernández de Retana chere ihu na ọkwa ọhụụ ya dị ka onye isi obodo na Real de Minas de Santa Eulalia de Chihuahua nke e mepụtara n'oge na-adịbeghị anya, bụ ebe a ga-ahụ isi nchịkwa. Mgbe ọ gagharịchara mpaghara ahụ dum, ọ họọrọ saịtị dị nso na Junta de los Ríos, nke na-adịghị anya na Nombre de Dios. Ma tupu e tinye ebe ọhụrụ ahụ n'ọrụ, Fernández de Retana nwụrụ na February 1708, a kwụsịtụrụ nhọpụta ahụ.
N'etiti afọ ahụ Don Antonio de Deza y Ulloa weghaara ọchịchị dị ka gọvanọ Nueva Vizcaya. N'oge na-adịghị anya, na arịrịọ nke ndị bi na Santa Eulalia, ọ gara mpaghara ahụ iji kpebie ebe ha ga-esi guzobe isi, na-eme nkwekọrịta, site na votu, na ọ ga-abụ na mpaghara Junta de los Ríos, ya bụ, na mpaghara ahụ nke Nombre de Dios. Agbanyeghị, aha "Chihuahua" efughi, n'ihi na n'afọ 1718, mgbe onye isi obodo Marqués del Balero buliri obodo ahụ na mpaghara nke obodo, a gbanwere ya "San Felipe el Real de Chihuahua". otu oge iji kwanyere Eze Spain ugwu, Felipe nke V. Ozugbo obodo anyị nwere onwe ya, enyere obodo ahụ ọkwa obodo n’afọ 1823, n’aha Chihuahua; n’afọ na-eso ya ọ ghọrọ isi obodo nke steeti ahụ.
Okwu "CHIHUAHUA"
Dị ka e kwuru na Akwụkwọ akụkọ ihe mere eme nke Chihuahua, e kenyeghị okwu chibuahua tupu oge Hispanic gaa n'otu ebe, mana na mpaghara ugwu na ala dị larịị nke ugwu ndị a na-akpọ Nombre de Dios, Gómez na Santa Eulalia ugbu a. Enwere otutu echiche banyere mbido okwu a bu "chihuahua". Lee, anyị ekwuola ụzọ abụọ; nke ọ ga-ekwe omume na Nahuatl ma ọ bụ Concho, ma e nwekwara ike ịbụ mmalite nke Tarahumara na ọbụna Apache.
Nchoputa nke CHIHUAHUA
Mgbe Gọvanọ Deza y Ulloa họpụtara mpaghara nke mpaghara Junta de los Ríos dị ka onye isi ọchịchị nke Ọchịchị Mayor nke Real de Minas de Santa Eulalia, ọnụọgụ mmadụ dịlarị dị ka nke ịnweta n'onwe ya na o doro anya na ọ bụ gbasasịa gburugburu Junta de los Ríos, mana tumadi na San Francisco de Chihuahua. Ya mere, Deza y Ulloa mere ka ọ dịkwuo mma site na ịkọ aha ya n'isi, jiri ikike ya kwado ụlọ ọrụ a.
Echere m na echiche ndị a bụ ihe ndabere maka ọkọ akụkọ ihe mere eme bụ Víctor Mendoza ịjụ General Retana dị ka ezigbo onye guzobere Chihuahua, ebe ọ bụ ya bụ onye mbụ họọrọ obodo nke Junta de los Ríos. Nakwa na ọkọ akụkọ ihe mere eme Alejandro Irigoyen Páez iji tụọ otu ihe n'ihe metụtara Fada Alonso Briones, ebe ọ bụ na ọ bụ ya, mgbe ọ malitere ozi nke Nombre de Dios, onye tọọrọ ntọala ma zụlite mbido mbụ nke ntọala obodo mepere emepe mbụ.
Otú ọ dị, ikekwe ihe nchefu kasị akwa ụta bụ, dị ka ọkọ akụkọ ihe mere eme bụ Zacarías Márquez si kwuo, nke ndị India Juan de Dios Barba na Cristóbal Luján, ebe ọ bụ na ha bụ ndị chọtara mineral nke mere ka e nwee Santa Eulalia na Chihuahua , ọbụna okporo ámá adịghị echeta ha. Banyere ha onye isi obodo Chihuahua, Don Antonio Gutiérrez de Noriega, na-agwa anyị na 1753: “Ngwuputa a (nke na-ezo aka na nke Nuestra Señora de la Soledad, nke Barba na Luján chọpụtara) bụ nke mbụ mkpọtụ olu ya nụrụ. nke a ma ama, mkpọtụ nke ụba ya bara ụba ruo na nsọtụ ụwa; ebe ọ bụ na ndị na-achọpụta ihe bụ naanị mmadụ abụọ dara ogbenye, emesịa ndị mmadụ dịgasị iche iche gbakọtara site n'akụkụ niile iji nweta ọla ndị ụwa gosipụtara, na ọnụọgụ ndị a na enwere ike ịme ụlọ abụọ, dịka ha siri kpụọ, n'ime ọnwa ole na ole, na afọ ole na ole ọ ghọrọ otu dị elu nke na a na-akpọ ya obodo San Felipe el Real ”.
