N’ịgbaso ụzọ nke ndị na-eme nchọpụta na ndị ozi ala ọzọ bụ ndị mere ụzọ mbụ na mpaghara Baja California, njem ahụ sitere na Mexico na-amaghị ama na-aga n’otu ụzọ ahụ, nke mbụ jiri ụkwụ wee jiri igwe, iji mechaa ịgagharị na kayak. Lee, anyị nwere ọkwa mbụ nke ihe omimi ndị a.
N'ịgbaso ụzọ nke ndị na-eme nchọpụta na ndị ozi ala ọzọ bụ ndị mere ụzọ mbụ na mpaghara Baja California, njem ahụ si na Mexico na-amaghị ama na-aga n'otu ụzọ ahụ, nke mbụ jiri ụkwụ wee jiri ịnyịnya, mechaa ịgagharị na kayak. Lee, anyị nwere ọkwa mbụ nke ihe omimi ndị a.
Anyị malitere njem a iji soro nzọụkwụ nke ndị nyocha Baja California oge ochie ahụ, ọ bụ ezie na anyị nwere akụrụngwa egwuregwu nke oge a.
Ọtụtụ peel dị na mmiri nke La Paz bụ ihe a na-apụghị igbochi maka Hernán Cortés na ndị ọkwọ ụgbọ mmiri ya, bụ ndị buru ụzọ zọ ụkwụ na mpaghara Baja California na Mee 3 na 1535. shipsgbọ atọ nwere ihe dị ka mmadụ 500 bịaruru iji nọrọ ebe ahụ afọ abụọ. , ruo mgbe ihe mgbochi dị iche iche, gụnyere iro nke Pericúes na Guaycuras, manyere ha ịhapụ ókèala ahụ. Ka oge na-aga, na 1596, Sebastián Vizcaíno banyere n'ụsọ oké osimiri ọdịda anyanwụ, na ekele maka nke a ọ nwere ike ịme map mbụ nke Baja California, nke ndị Jesuit ji mee ihe ruo narị afọ abụọ. Ya mere, na 1683 Fada Kino hiwere ozi nke San Bruno, nke mbụ n'ime ọrụ iri abụọ na mpaghara ahụ dum.
Maka akụkọ ihe mere eme, logistical na climatological, anyị kpebiri ịme njem mbụ na mpaghara ndịda nke peninshula. E mere njem ahụ n'ụzọ nke atọ; mbụ (nke a na-akọ n’isiokwu a) ji ụkwụ mee ya, nke abụọ abụrụ n’elu igwe kwụ otu ebe na nke atọ site na kayak.
Onye ọkaibe nke mpaghara ahụ gwara anyị maka ụzọ ije ije nke ndị Jesuit ndị ozi ala ọzọ ahụ si La Paz ruo Loreto, na echiche nke ịchọtagharị ụzọ ahụ, anyị bidoro ịhazi njem ahụ.
Site n'enyemaka nke map ochie na INEGI, yana ederede Jesuit, anyị chọtara ranchería de Primera Agua, ebe oghere dị na La Paz na-akwụsị. N'ebe a ka ije anyi bidoro.
Ọ dị mkpa ịkpọ ọtụtụ oku site na ụlọ ọrụ redio La Paz iji kpọtụrụ onye na-afụ ụfụ na mpaghara ahụ nwere ike ịnweta ịnyịnya ibu na onye maara ụzọ. Anyị mere ozi ndị ahụ n’elekere anọ nke ụtụtụ, nke oge ndị ọkụ azụ San Sanaristo na-akparịta ụka n’etiti onwe ha iji kwuo ụdị azụ ha nwere ma mara ma ha ga-achịkọta ngwaahịa ahụ n’ụbọchị ahụ. N'ikpeazụ, anyị kpọtụrụ Nicolás, bụ onye kwetara iso anyị n'ehihie echi ya na Primera Agua. Site na Centro Comercial Californiano na-akwado anyị, anyị na-enweta ọtụtụ nri, yana site na enyemaka nke Baja Expedition site na Tim Means, anyị na-ebu nri na igbe plastik iji jikọta ịnyịnya ibu. N'ikpeazụ ụbọchị njem ahụ rutere, anyị rutere javas iri na abụọ n'ime gwongworo Tim na mgbe anyị gachara njem awa anọ na unyi uzuzu, na-akụ isi anyị, anyị rutere Primera Agua: ụfọdụ ụlọ osisi nwere kaadiboodu na obere ogige bụ naanị ihe dị ebe ahụ, ma e wezụga ewu nke ndị obodo. Ha gwara anyị, "Ha si na Monterrey, Nuevo León, zụta anụmanụ anyị. Ewu bụ naanị akụ na ụba ha.
N’uhuruchi, anyị malitere ịga ije n’ụzọ nke ndị mgbasa ozi Jesuit. Ndị muleteers ahụ, Nicolás na onye na-enyere ya aka Juan Méndez, wee jiri ịnyịnya ibu ahụ gawa; mgbe ahụ John, onye America na-eme njem mmụta banyere ala, Remo, bụkwa onye America na onye wuru ụlọ na Todos Santos; Eugenia, naanị otu nwanyị nwere obi ike ịgbagha anwụ na-acha ọkụ na mmekpa ahụ na-echere anyị n'okporo ụzọ, na n'ikpeazụ Alfredo na mụ, ndị nta akụkọ si Mexico na-amaghị ama, bụ ndị na-achọkarị ịse foto kacha mma, anyị nọrọ n'azụ.
Na mbụ ụzọ ahụ dị iche nke ọma, ebe ndị obodo na-eji ya achọ nkụ ma buru anụmanụ ha, ma nke nta nke nta ọ na-apụ n'anya ruo mgbe anyị hụrụ onwe anyị ka anyị na-aga mba ahụ. Ndò nke ahihia na cacti abughi ebe mgbaba site na anwu, ya mere anyi gara n'ihu na-akutu okwute uhie rue mgbe anyi huru iyi nke nwere mmiri. Nyịnya ibu ndị na-adịghị eme ụdị ụbọchị ahụ dị egwu, tụbara onwe ha n'ala. Ihe oriri dị mfe ebe a na njem anyị niile: tuna sandwiches na apụl. Anyị enweghị ike iweta ụdị nri ndị ọzọ n'ihi na anyị chọrọ ohere iji buru mmiri.
Enweghị ihe ọ bụla ịgwa anyị na nke a bụ ụzọ ndị ozi ala ọzọ ahụ, mana mgbe anyị nyochara maapụ ndị ahụ, anyị ghọtara na ọ bụ ụzọ kachasị mfe, na-enweghị ọtụtụ mbuli elu na ọdịda.
Anwụ na-acha, anyị rutere na tebụl dị na San Francisco, bụ ebe anyị hụrụ egwu nke ụfọdụ mgbada. Inyinya-ibu, ebighi-kwa-la ibu, b fledalaga ichọ nri, ayi onwe-ayi nādabere n'ala, ekwenyeghi isi nri-anyasi.
Anyị na-echekarị maka mmiri, n'ihi na lita 60 nke ịnyịnya ibu bu bu na-apụ n'anya ngwa ngwa.
Iji jụọ oyi nke ụtụtụ, anyị na-ama ụlọikwuu ngwa ngwa dị ka anyị nwere ike, ọ bụkwa na ije ije awa iri n'okpuru anwụ na ala ọhịa bụ ihe dị oke njọ.
Anyị gafere n'akụkụ otu ọgba ma na-aga n'okporo ụzọ anyị rutere na ndagwurugwu Kakiwi: larịị nke dị kilomita 5 site ọdịda anyanwụ ruo n'ọwụwa anyanwụ na 4.5 km site na ndịda ruo n'ebe ugwu, nke anyị were. A gbahapụrụ obodo ndị gbara gburugburu larịị ahụ ihe karịrị afọ atọ gara aga. Kedu ihe bụ ihe ùgwù nye ịkọ ihe ugbu a bụ ọdọ mmiri na-adịghị akpọnwụ. N'ịhapụ obodo ikpeazụ a gbahapụrụ agbapụ nke ọdọ mmiri a, ikuku si n'Oké Osimiri Cortez nabatara anyị, nke anyị nwere ike ịnụ ụtọ site na elu nke 600 m. N’okpuru, ntakịrị n’ebe ugwu, ị ga-ahụ ebe a na-azụ anụ Los Dolores, ebe anyị chọrọ iru.
Ndagwurugwu nke zigzagged n'akụkụ ugwu mere ka anyị gaa oasis "Los Burros". Nicolás ama esịne ke otu eyop oro ẹtiede ye ke mben akpa mmọn̄, okowụt nnyịn mme owo emi ẹdude nsannsan.
Na-alụso ịnyịnya ibu ọgụ ka ha ghara ịda n’ala, n’ehihie ahụ dara. Nzọụkwụ anyị mere na aja rụrụ arụ, na mmiri iyi, adịghị nwayọ nwayọ. Anyị maara na anyị nọ nso, n'ihi na site n'elu ugwu anyị hụrụ mkpọmkpọ ebe nke ogige Los Dolores. N'ikpeazụ, mana n'ọchịchịrị, anyị hụrụ ogige nke ebe a na-azụ anụ. Lucio, enyi Nicolás, onye na-emegbu anyị, nabatara anyị n'ụlọ, ihe owuwu nke narị afọ gara aga.
N’ịchọ ndị ozi Jesuit, anyị jere ije kilomita atọ n’ebe ọdịda anyanwụ iji rute na ọrụ Los Dolores, nke Fada Guillén hiwere na 1721, onye bụ onye okike ụzọ nke mbụ gara La Paz. N'oge ahụ ebe a zuru ike nye ndị si Loreto gaa n'ọnụ mmiri ahụ.
Ka ọ na-erule 1737 Fathers Lambert, Hostell, na Bernhart amaliteghachiri ozi ahụ n'akụkụ ọdịda anyanwụ, n'otu akụkụ nke iyi La Pasión. Site na ebe ahụ, a haziri nleta nke ndị okpukpe na ndị ọzọ na mpaghara ahụ, dịka La Concepción, La Santísima Trinidad, La Redención na La Resurrección. Kaosinadị, na 1768, mgbe ọrụ Los Dolores dị mmadụ 458, okpueze Spain nyere ndị Jesuit iwu ịhapụ ọrụ a na ndị ọzọ niile.
Anyị hụrụ mkpọmkpọ ebe nke ụlọ ụka ahụ. Mgbidi atọ ewuru n’elu ugwu dị n’akụkụ mmiri ahụ, akwụkwọ nri ndị ezinụlọ Lucio kụrụ na ọgba, nke n’ihi ọdịdị ya na akụkụ ya nwere ike ịbụ okpuru ulo na okpuru ulo ndị ozi ala ọzọ ahụ. Ọ bụrụ na taa, enweghi mmiri ozuzo kemgbe: afọ atọ gara aga, ọ ka bụ olulu mmiri, n'oge ndị Jesuit bi na ya ọ ga-abụrịrị paradaịs.
Site ebe a, site na ogige anụ ụlọ Los Dolores, anyị chọpụtara na enyi anyị Nicolás amaghịzi ụzọ. Ọ gwaghị anyị, mana ka anyị na-aga n’azụ akụkụ nke anyị zubere na map ndị ahụ, ọ bịara doo anya na ọ hụghị ụzọ ahụ. Nke mbụ rapaara n’ugwu ahụ, 2 kilomita dị n’ime ime, wee tinyezie n’elu okwute bọọlụ, n’akụkụ ebe ebili mmiri ahụ na-agbaji, anyị jere ruo mgbe anyị chọtara oghere ahụ. O siri ike ije ije n'akụkụ oké osimiri; ịnyịnya ibu ndị ahụ, ndị ụjọ mmiri na-atụ, gbalịrị ịchọta ụzọ ha n'etiti cacti, na-atụfu javas niile. N’ikpeazụ, onye ọ bụla n’ime anyị mechara dọkpụrụ ịnyịnya ibu.
Oghere ahụ dị n'ụdị jọgburu onwe ya na ọ bụghị nnukwu ụgbọala 4 x 4 ga-agafe. Mana maka anyị, ọbụlagodi na mgbu azụ na mkpịsị ụkwụ na-egbuke egbuke, ọ bụ ihe nkasi obi. Anyị abanyelarị na nchekwa dị mma. Mgbe anyị jere njem kilomita iri abụọ na asatọ n’ahịrị kwụ ọtọ sitere na Los Dolores anyị kpebiri ịkwụsị ma maa ụlọikwuu.
Ọ dịghị mgbe anyị na-arahụ ụra, mana ụbọchị ọ bụla anyị tetara ụra, anyị na-ekwu si Romeo, Eugenia na ọbụnadị nke m banyere ụdị mgbu dị iche iche anyị nwere n’ahụ n’ihi mgbali anụ ahụ.
Yingtụkwasị ibu anyị na ịnyịnya ibu anyị mere ka anyị were otu awa, n'ihi otu ihe ahụ mere anyị ji kpebie ịga n'ihu. N’ebe dị anya anyị jisiri ike hụ otu ụlọ elu dị okpukpu abụọ site na narị afọ gara aga, na-amata na obodo Tambabiche dị nso.
Ndị mmadụ ji obiọma nabata anyị. Mgbe anyị na-a coffeeụ kọfị n’otu n’ime kaadiboodu ndị gbara ụlọ ahụ gburugburu, ha gwara anyị na Maazị Donaciano, mgbe ọ hụrụ ma ree nnukwu pearl, ya na ezinụlọ ya kwagara Tambabiche. Do ke enye ọkọbọp akamba ufọk oro ekedide enyọn̄ iba man aka iso ndiyom pearl.
Doña Epifania, nwanyị kacha okenye n’obodo ahụ na onye ikpeazụ biri n’ụlọ Donaciano, ji nganga gosi anyị ọla ya: otu ọla ntị na mgbanaka pearl na-acha ntụ ntụ. Maa mma akụ echekwara nke ọma
Ha niile bụ ndị ikwu dị anya nke onye guzobere obodo ahụ. Na-ejegharị n'ụlọ ndị ahụ iji mụtakwuo banyere akụkọ ihe mere eme ha, anyị hụrụ Juan Manuel, "El Diablo", nwoke nwere oke nkụ na ngwụrọ, onye ji egbugbere ọnụ gbagọrọ agbagọ gwa anyị banyere ịkụ azụ na otu esi abịa ịchọta ebe a. “Nwunye m,” ka o kwuru ji nwayọ, “ọ bụ ada Doña Epifania, m wee biri n’ebe a na-azụ anụ ụlọ na San Fulano, m na-ejide nwoke m ma n’ime otu ụbọchị ọ bịara ebe a. Ha ahụghị m n'anya nke ukwuu, mana m siri ọnwụ ". Anyị nwere obi ụtọ izute ya n'ihi na anyị enweghịzi ike ịtụkwasị Nicolás obi. Maka ezigbo ego, "El Diablo" kwetara iso anyị n'ụbọchị ikpeazụ anyị.
Anyị gbabara na Punta Prieta, nke dịdebere Tambabiche. Nicolás na onye na-enyere ya aka siiri anyị ọmarịcha ihe ịkwa efere.
Na iri nke ụtụtụ, ma na-aga n'okporo ụzọ, onye ndu ọhụrụ anyị pụtara. Iji ruo Agua Verde, ị ga-agafe n'etiti ugwu, nnukwu njem anọ, dị ka akụkụ ugwu kachasị elu mara. "El Diablo", onye achọghị ịlaghachi azụ, gosiri anyị ụzọ gbagoro n'ọdụ ụgbọ mmiri ahụ wee laghachi na panga ya. Mgbe anyị gafere, anyị zutere ya ọzọ na otu ihe nkiri ahụ mere ọzọ; Otu a anyị siri gafee Carrizalito, San Francisco na San Fulano ranch ruo Agua Verde, ebe anyị rutere mgbe anyị manyechara ịnyịnya ibu ka ha gafere ugwu.
Iji hapụ ebe ana-azụ anụ ụlọ na San Fulano, anyị jere ije ruo awa abụọ ruo mgbe anyị rutere obodo Agua Verde, site ebe ahụ anyị jiri ụzọ igwe ugwu soro ụzọ ndị ọzọ. Ma akụkọ ahụ ga-aga n'ihu n'isiokwu ọzọ a ga-ebipụta n'otu magazin a.
Mgbe anyị gachara njem 90 kilomita n'ime ụbọchị ise, anyị chọpụtara na ụzọ ndị ndị ozi ala ọzọ jiri gafere ka ehichapụrụ na akụkọ ntolite, mana enwere ike ihicha ya site na ijikọ ala ọzọ site na ala.
Isi mmalite: Amaghi Mexico Nke 273 / November 1999
