Steeti nwere ụdị nnụnụ 444, nke na-anọchite anya ihe dịka 50% nke ndị edebara aha na mba ahụ, yana maka onye ọbịa ka ọ were oge ha nọrọ, ọtụtụ ụzọ enyerela ọrụ dị ka ihe ndu maka ndị na-enyocha nnụnụ ma na ha na-enwekwa obi ụtọ n'ụwa Mayan.
Yucatan aghọwo ebe magburu onwe ya maka njem nlegharị anya, yana ohere nke isonye na mmemme a na-eme kwa afọ a na-akpọ Yucatan Bird Festival, nke na-enweta aha Mayan nke Toh ma ọ bụ Clock Bird (Eumomota superciliosa), otu n'ime nnụnụ kacha mma na Mexico.
Peninsula dum na karịsịa steeti Yucatan, na-eji ejiji dị iche iche mgbe ụbịa bidoro, ebe ọ na-egosi mbata na ntinye nke ọtụtụ puku nnụnụ na-akwaga ebe ọzọ; Kaosinadị, ọ bụ n’etiti afọ, mgbe ọtụtụ n’ime nnụnnụ bi ebe ahụ na-abụ abụ ha na-ahụ nke ọma n’ihi na ọ bụ otu a ka ha siri emebi ókèala ha.
Na mpaghara a nke nwere oke osisi na ahịhịa na ahịhịa, e nwere ụdị nnụnụ iri na otu, ụfọdụ ụdị 100 nwere oke na ihe karịrị mmadụ 100, yabụ, nnụnụ bụ ihe na-adọrọ mmasị ndị hụrụ okike; Ọzọkwa, ihu igwe na-ekpo ọkụ nke nwere oge ọkọchị na mmiri mmiri na-emetụta ụdị nke nnụnụ steeti ahụ, nke na-enye ohere ịhọrọ oge kachasị mma iji chọta otu ụdị.
Sihunchén: Ecoarchaeological Park
Ụzarị ụtụtụ na-enwu n'okporo ụzọ dị n'ogige a dị n'ebe ọdịda anyanwụ nke steeti, naanị 30 kilomita site na Mérida. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọla na-acha uhie uhie trrr trrrtt trrriit, abụ ikwiikwii nke ikwiikwii ma ọ bụ ntamu nke nduru, na-aga n'ihu. Oke ohia di ala na-acho iru mmiri ma o siri ike ichoputa umu anumanu site na otutu katsim, guaya ma obu chechem foliage; nnụnụ ndị ahụ bụ "enchumbadas" (nke na-agbanwe agbanwe, mmiri) naanị ụfọdụ obere nnụnụ dịka pearl, hummingbirds na flycatchers na-awụlikwa elu site na ngalaba gaa na ngalaba, na-ebido ụbọchị na-achọ ụmụ ahụhụ, mkpụrụ osisi na ifuru. N'ime ụdị avifauna a dịgasị iche iche ị ga-ahụ ebe ike Yucatecan nọ na kantemoc, na mbara igwe ugo na penca nke henequen isi awọ adịghị adịzi.
Anyị na-aga n'ihu n'okporo ụzọ ntụgharị okwu na-adọta ndị ọbịa si Mérida na obodo ndị gbara ya gburugburu, n'ihi oke ọhịa a dị oke mkpa n'ihi na n'ime ya ka ọtụtụ pyramid ndị Maya nwere nnukwu ihe emume. N'ime awa ole na ole anyị hụrụ ọtụtụ ụdị iri na abụọ, nke ezigbo onye ndu anyị, Henry Dzib, onye ama ama nke aha ndị Maya, na Bekee ma ọ bụ aha sayensị nke nnụnụ ndị a hụrụ ma ọ bụ nụ, nyere. N'oge njem ahụ, anyị na-amatakwa ụdị osisi dị iche iche maka iji ọgwụ na ihe ịchọ mma eji aha Mayan ha eme ihe. Mgbe anyị matara ebe anwansi a, nke dị n'etiti obodo Hunucma na Hacienda San Antonio Chel, anyị riri nri ụtụtụ nke panuchos, polcanes na akwa na chaya, yabụ anyị hapụrụ Izamal.
Izamal, Oxwatz, Ek Balam: gbanwere ụwa Mayan
Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ n'etiti steeti ahụ, 86 kilomita site na Mérida, anyị rutere n'otu n'ime obodo ndị mara mma na Mexico, Izamal, Zamná ma ọ bụ Itzamná (Rocío del Cielo), nke pụtara maka ụlọ ọcha na agba odo ya, gụnyere taa na mmemme ahụ. nke Magical Towns nke sectur and in this year will host the Emechi nke 6th Bird Festival 2007.
Site n'ehihie anyị kpọtụụrụ ndị ndu mpaghara ga-eduga anyị na Oxwatz (Threezọ Atọ), saịtị nke ndị Maya oge a gbahapụrụ nke mere ka anyị nwee mmasị ịmata ihe.
Igirigi ụtụtụ ahụ soro anyị ruo ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ awa abụọ nke njem ahụ gụnyere Tekal de Venegas, Chacmay na ndị okenye haciendas. N’ụzọ ahụ dị larịị, anyị na-ahụ nnụnụ dịka nnụnụ mara mma, kadinal, ọtụtụ nnụnụ kwel, calandrias na ọtụtụ akọrọ. A na-enwe mgbagwoju anya na ụda nke crickets na cicadas na abụ nke tucaneta, mkpọtụ nke chachalacas na oku nke egbe egbe n'ọnụ ụzọ Oxwatz, otu ala hekta 412 nke osisi karịrị 20, dị ka ndi dzalam, chakáh na higuerón. N'ikpeazụ, anyị rutere n'akụkụ nke obodo Mayan nke oké ọhịa na-egbu osisi gbara gburugburu, ebe enwere ụlọ Mayan oge ochie nke ihe karịrị 1,000 afọ, dị ka Esteban Abán si kwuo, onye a sịrị na ọ bụ onye sitere na Mayan Akicheles na ndị nne na nna ochie bi ebe a.
Anyị na-ejegharị na otu faịlụ n'okpuru osisi akwụkwọ na site n'elu pich, obere ikwiikwii na-elegide anya; Anyị gafere otu ohia nwere ọtụtụ gourds na-egbu osisi ebe cinnamon hummingbird na-efegharị, n'oge na-adịghịkwa anya, n'etiti tangle nke alaka, lianas na bromeliads, anyị nwere mmasị na nnụnụ toh nke kpaliri ọdụ ogologo ya dị ka pendulum. Anyị gara leta ọnụ nke nnukwu cenote Azul, nke yiri ọdọ mmiri; Anyị na-agafe n'ihu Kukula cenote ma na-abata na etiti pyramid nke gbagoro ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mita 30 na nke na-egosi akụkụ nke mgbidi zuru oke na elu, nke anyị na-arịgo iji nwee mmasị na ọtụtụ cenotes na aguadas, nke gbara oke ọhịa oke a jupụtara.
Ihe gara aga bụ Oxwatz, ebe anyị kwụsịrị bụ nnukwu ihe mgbe ochie a na-akpọ Ek Balam, ya bụ, ebe ọhụrụ e weghachiri eweghachi nwere ihe osise ndị mara mma. Ejiri gburugburu ebe mara mma gbara gburugburu, nke otu n'ime Cenote Xcanché Ecotourism Center pụtara, ebe toh nwere ebe obibi ya, nke metụtara ebe ndị mgbe ochie, n'ihi na ọ bụ akwụ́ na oghere ndị dị na mgbidi ụfọdụ cenotes, na mgbada dị n'etiti ụlọ Mayan na dịkwa na chultunes oge ochie, nke na-echekwa mmiri kemgbe oge ochie. N'ụzọ dị nwute, ebe a ka anyị na-enwe mmasị na ọkara iri na abuo toh, na-apụta site na akwụ ha zoro ezo, n'etiti na enweghị ike ịnweta akụkụ nke mgbidi cenote a.
Rio Lagartos: mmiri nwere ntụpọ pink
Anyị rutere n'isi ụtụtụ na nke a, ebe ikpeazụ nke ụzọ ahụ, obodo ịkụ azụ nke nwere akụrụngwa niile iji gaa njegharị n'ụsọ osimiri, mangroves na ịmasị ndị nwe obodo nke flamingos. N'ebe a, Diego Núñez duuru anyị n'ụgbọ mmiri ya gafee ọwa n'etiti mangroves, ebe anyị nwere ike ịhụ nnụnụ ndị na-adịghị ahụkebe ma ọ bụ nke egwu dị ka heron na-akwụ ụgwọ akpụkpọ ụkwụ, ibis na-acha ọcha, stork ndị America na ngaji pink; ọzọ na anyị na-ahụ mangrove isuo site frigates, pelicans na cormorants kpuchie. Anyị na-ahụ oghere niile nnụnụ dịgasị iche iche bi na ya, makana n ’ebe mmiri na-emighị emi, ihe nchara e tinyere n’elu ya, ihe ndọba oriọna, okpokoro na azụ nnụnụ. Ọ bụ ezie na ọtụtụ frigates na pelicans chọọ elu mgbe niile, na ụfọdụ uzu.
Roadzọ na-akpọga anyị na Las Coloradas gbara ya gburugburu ebe ụsọ mmiri dị n'akụkụ mmiri dị ebe sisal, onye ikwu dị nso nke henequen, owu ọhịa na nnukwu ọhịa jupụtara na-enye ụdị nduru dị iche iche, ụfọdụ ndị na-apụnara mmadụ ihe na nnụnụ ndị si mba North America. . N’ebe mmiri oke osimiri na-erute na ọwa mmiri dị n’ime ya, a na-eke estuaries, ebe anyị na-ahụ ọtụtụ akwara na-akwụ akwụ. N’oge na-adịghị anya mgbe anyị rụchara nnu, anyị sụrụ nnukwu ọdọ mmiri ndị na-acha ọbara ọbara bụ́ ebe a na-esi enweta nnu. N'ime ụzọ a nke saskab (limestone), anyị na-achọ ọdọ mmiri nke ụbọchị ole na ole gara aga onye ọkachamara na nchekwa nnụnụ colonial, Dr. Rodrigo Migoya, hụrụ n'oge njem ụgbọelu. Mgbe anyị mechara njem ihe karịrị kilomita abụọ, anyị hụrụ ebumnobi anyị, otu nnukwu ógbè flamingos, narị otu narị ma ọ bụ puku kwuru puku, jiri pink na-acha odo odo nke odo odo ha wụọ anyị n'ahụ. Site n'enyemaka nke ihe nzụkọ anya anyị chọpụtara ihe kachasị adọrọ mmasị, nkụchi aja aja gbara ọchịchịrị n'akụkụ ógbè ahụ, ọ bụ ìgwè atụrụ nke ụmụ ọkụ ọkụ 60 ruo 70, ihe siri ike ịhụ, n'ihi na nnụnụ ndị a enweghị omume enyi, ha na-emepụtakwa na ebe anaghị erute, njigide ha Ọ dị ala ma oke ifufe na-ekpo ọkụ, ụmụ mmadụ na ọbụna jaguar na-akpaghasịkarị ha.
N’oge na-adịghị anya, mgbe anyị na-eri nri a na-atọ ụtọ na mmiri na Isla Contoy palapa, anyị gụrụ: anyị gagharịrị ọkara steeti wee hụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụdị nnụnụ 200, ọ bụ ezie na ihe kachasị mma bụ ịmasị ụdị ihe atụ kacha ukwuu nke ndịda ọwụwa anyanwụ, flamingo na ụmụ ya, maka ihe taa anyị maara na n’afọ na-abịanụ, ndị ọzọ ga-eso n’ihe ngosi a.
6 Afọ Nnukwu Nnụnnụ Yucatan 2007
Isi mmemme nke ememme ahụ bụ Xoc Ch’ich ’(n’asụsụ Mayan,“ ọnụ ọgụgụ nnụnụ ”). Na marathon a ebumnobi bụ ịmata ọnụ ọgụgụ kasị ukwuu nke ụdị na 28 awa, site na November 29 na December 2. E nwere ebe abụọ: Mérida (mmeghe) na Izamal (mmechi). Ndị niile sonyere ga-anọrịrị abalị abụọ n'ime ime obodo, iji lelee ọnụọgụ kachasị nke ụdị nnụnụ 444 na steeti.
Ndị otu dị mmadụ atọ ma ọ bụ asatọ. Otu onye otu ga-abụrịrị onye ndu ọkachamara ma gha edebanye aha ya niile. Marathon amalite na 5.30 na November 29 wee gwụ na 9.30 na Disemba 2. Zọ ndị a tụrụ aro na mpaghara ọwụwa anyanwụ nke steeti: Ek Balam, Chichén Itzá, Ría Lagartos Biosphere Reserve, Dzilam del Bravo State Reserve, Izamal na saịtị ndị agbata obi dị ka Tekal de Venegas na Oxwatz. Otu ọ bụla na-ahọrọ ụzọ.
Ihe omume a gunyere Marathon Bird, Asọmpi Photography, Drawing Contest, Nnọkọ Nnụnnụ maka Ndị Mbido, Onodi Pụrụ Iche (shorebirds) na Mgbakọ.
